داستان به زبان بختیاری
متلهای خدابیلداستان به زبان بختیاری
متلهای خدابیلدرباره من
هدف این وبلاگ یادی از فرزندان سختکوش عشایر بختیاریست که برای کسب علم و یادگیری ، با عبور از سخت ترین مناطق کوهستانی در فصلی از سال که پوشیده از برف ، و طی کوره راههای پرخطر چال کلُمچین وعبور از رودخانه ی بازفت به عشق یادگیری ، خود را بکلاسهای درس میرسانند ..
ادامه...
{ وار غم }
بسه دی ، دنیا دیه خین وِ دلوم کرد
سر دِنگ عافیت ، رهد و وِلوم کرد .
دی نیا بُونگ دلی ، خوش به غرُونگه
همه رهدن ، جغد دل بیحاصلوم کرد
ای خدا زونی بزن ، رهدن عزیزون ؛
وارمون غم نفسی ، پا وِ گِلوم کرد
ساز چپ؛ظلم گرون ؛ شیون و زاری
بالومه اشکنده غم ؛ پا وِ خِروم کرد
دی نیا دی نیروهه ؛ دی سوتوکوره
چال سرد همدلی ؛ پیرو وِروم کرد
ای خدا چونتر بری که سرگرونی
باد خاک بی کسی کورو گوُمم کرد
هرچه که جار ایزنوم ، نیده جوابی
شو غم دی نیروه ؛ جا وِ دلوم کرد
" خدا بیل "
خدابیل بمدرسه میرود } قسمت نونزدهوم _ 19
بمال که رسیدیم هرکه ره به حونه خوس ..
دام تا دیدوم بُم گوو: جغله بینوم امروو زی ویدی ، نکه نرهدی بِ کَلاس ..
حال حکایت ک سیس گدوم ،
زوم باور نکرد گُد بروو بنگ مهرجون بکن بیا کارآس داروم ، بینوم ای جغله غوره راست اگوو ؟؟
بَنگ مهرجون کردم اوی طی دام ؛ تا دیدس بس گوو : ای جغله سرومه خرده راست
اگوو جَهره بُهرِست ؟ نکه خوتون منس بیدین اخوین بُم نگوین ؟
مهرجون بس گوو : نه کیچی خدابیل راست اگوو ، اوسو که ایما رسیدیم جهره بهرسته بی ..
مهرجون تا یونه بس گوو ، دام نها وا گریوه وو شروو کرد به دندال کردن و سروو خوندن سیم .. وو هی گریوست ..
که دیدی چه بخوم کردم ، دیدی چه بروزوم رهد ، ار کروم منه جهره بی ،
بوهرست چه حولی واسکه بگرهدوم ب سر ، دا روو ئی ، روو ئی روو ئی ، دا کر
غمخواروم ، دا کُر مهندسوم ..
تا گو مهندس یاد شنبدی وستوم پلوفستوم وا حنده ، مهرجونم تی برگَک وند بُم که الان جا حنده نی ، اما نترستوم جلوو خُومه بگروم ..
دام نیشت بُم وا تیا حرصی ، بُم گوو : آلبره جوروفکار ، چی خوو بت نیا ،
وا ری کیسه کش حموم وابوی ، تو سی دندوا فقسه منیستی کلم گرازن وا سر
گرگریس منی جِند ملچنیدس ..
یونونه که گوو ایما دی نترستیم خومونه بگریم حندستیم تا ز دست و پا وستیم ..
دامم هی گوو بسم لله رحمان رحیم یونون چسونه ؟ می مو چه گدوم ؟ که انین وا حنده ؟ نکه گوزنیدین ؟
وو ایما بی حوش ز حنده ..
منه همیوکه دام یونه گوو ، بووم وی داغل ..
گوو : البت کار خدابیله ..
دامم که دی نترست خوسه بگره وا تیا حرص حرصی نها وا حنده ..
مو که دی دلو روینوم درد گرهد زبس حندستوم ..
بوم گوو : خدا آخر عاقوت ای حندنه بخیر کنه .. بچیل بینوم زی ویدین به حونه ، هم چه کردین ..
مهرجون حکایت سیس گوو ، که چه وابی ..
بووم خیلی نگرون آوی گوو ، ای خدا هی نورداری ار خدائی نکرده سی یکی تفاقی وست وا همیچوو ز بی کسی میره ،
بل تا به گَهِه دو سی نفره ورداوم بریم کمکسون بلام زیتری راستس کردیم
ایطورنی جور نیدرا .. آدرس صندوقینه هم بس دادیم ره که راستس کنه برنس جا
خوس ..
ادامه در قسمت بعد ..
خدا بیل "
{ خدابیل بمدرسه میرود } قسمت هَجدهوم _ 18
تا ما خمونه گرم کردیم وو میشونه حُشکسون کردیم ..بهزاد هم که جغله ترو فرزی بی ، تنده پوست شیشک کندو پاکس کردو یه رونسه حیرد کرد وا دلو جیرس کشیدسون به یه چنتا لِشک درخت که وا چقوو جُور سیخ راستسون کرد ..
بس معلوم بی که بِ کُهه زیاد گشته بی ، دونست وا چه بکنه ..
ایما هم کِ یکی یه پتیر نون تیری منه کیفمون بی سی چاسمون ، نونانه دِراوردیم مهرجونم نهادسون منه سرفه نونی خوس وو هر کی هرچی داشت نهادسون سر سرفه ، نمک هم دا به جغله رهد کد کوواوا ..
منه همیو بیدیم که شنبدی وا یه پیا دیه ارسن او تا اَوو ، دیدمون ..
یواش به مهرجون گدوم : اَ .. دیدی چه وابی ؟ تازه چی بمون اگوو ..
بَنگ کرد گوو خسته نباشید حضرات .. پ تارُف ایما نیکنین بیویم یه چند گِند ز کواواتون بخوریم ؟؟
جغله هم گوو : قدمت بری تیام ، تشریف ایاری ایطرف یا بیاروم حذمتت ؟؟
راسیاتس ای میشون ز ای بچیله یکیسون داشت حروم ابی ، سرس بریدوم که حروم نوابوو او دوتانه هم ز روو گرهدم .. یکیسونه هم خسون جُستن .. الانم در خذمتیم ..
شنبدی بس گوو : کوواوی که خُوری ز شیر دات حلالتر .. یونون ز مونن طناف جَهره بُهرست وَستن ب اَوو .. الانم داروم اروم طناف بجوریم بلکه جهرنه راستس بکنیم
ای میشونه هم بده ب بچیل با خوسون برنسون مال ، ای لاش هم حلالتون ، هرچنسه ترین بخورین هرچنسم نترستین با خوتون برینس ..
بعد هم به ایما گوو : دستون درد نکنه صندوقینه ز اوو کشیدین سهرا ..
به مهرجونم گوو : دوهدر هی ، ب بووت بگوو ، به همو تیر نشون که 100 تومن ز پیلا تیم واستادن ، ای میشون وادار طی خوت تا بیام میش چال وآ بَرنه هم زت بستونم .. وو ره وستن طرف سرزیر ..
ایما هم جاتون خالی با خیال راحت نشستیم به کواوو خردن ..
خردیم تااااااااااااااااااااا دی زگلیمون نیرهد بلَم ..
اشکمامون ک تِنگ اوی جغله نیشت بمون گو : خاوو ایسا خوو گودین میشون ز ایمانه چطور صحاوسون یکی دی بی ؟؟ ایر ایسا هم نیرسیدین امندوم تا صحاوسون بیا ز پیسون .. ادونستوم ز هر کی بوو تازه یا ز دینسون ..
اما ز غیرتتون خوشوم اوی ..
ری کرد بوم گوو : خاوو جغله سیم بگوو بینوم تو کینی که مونه یشنی اما مو نیشنومت .. وا سیم بگوی ..
گدومس : مو خدابیل کر سرتیپ هدوم که پار با یَک شَوو ب کُوهه بیدین ..
گود : تش نگرای جغله مو دیدوم جَد بر جَدومه یشنهدی ..خدا پیرت کنه کردام ..
بچیل ز ای لاشِ لازم دارین زس بدومتون ..
گودیم نه دستتم درد نکنه ایما که این اپوکیم زبس خردیم ، بَرس سی خوت .
جغله هم چقونه بست ، نها پر کد ، لاشه هشت ری شون جور کوگ ز دِر رَه وا رُوهه
ایما هم میشون روندیم رهدیم بمال ..
ادامه در قسمت بعد ..
{ دا _ مادر }
دا مو تونی ، رودومی و ستینوم
چی دم صحو ، برچ ایزنی وجودوم
رود تیام چندی کشی تو زحمت
یه دم نشین وا مو بکون تو صحبت
ز وختیکه یادومه نی نشینی
یه دم درآ گل ، یه دمون بشینی
چندی بروفی و بساهی ظرفه
چندی بشوری ای همه لواسه
جون چه داری یه دمون جا بگر
کار همیشه هد یه کم سا بگر
چندی پزی نون ، شرشنی آرده
چندی پزی چاسو ، شمو تماته
خدا تونه هِشته کشی مرارت ؟
صحو و پسینو دم شوو یه حالت؟
رفت روو هوشه به ای درازی
زیدن دوو ، پُهدن اوو پیازی
شیره ادوشیو پزیس به چاله
زنیس به یک دِر اخوره ملاقه
دی ازنت بوو تکه دی ورا زت
عرش خدا بهشت او برازنت
اِنی بکول هیونه هرچی تری
بمال و کهه زجاهلی بهتری
جون اگروم زنگ صداته یشوم
چی تش تُنگ گرُاگروم بلازوم
پیرابوئی و هنی کار ایکنی
مالنه وا خوت تک وتا ایکنی
زبیدنت یه مالی سر فرازه
پیروجون دوهدرو کر اینازه
زرهدنت چندی غمونو زردوم
آه ایورارم و به کهُه ایگردوم
..............................
تقدیم ب تمام دایل زحمتکش ؛ که یه دم ب گِل ساز نیارن ؛
دست بوس همه دایل "
" خدابیل "